Blog

De helft van de mensen over de hele wereld lijdt aan ondervoeding, hoewel er wereldwijd meer dan voldoende voedsel wordt geproduceerd. Volgens onderzoeksresultaten zullen de huidige voedingstrends een grote impact hebben op het milieu in 2050. De aarde moet in 2050 tien miljard mensen voeden. De achteruitgang van de ecosystemen van de planeet wordt veroorzaakt door de toegenomen vraag naar voedsel en de bevolkingsgroei. Het ecosysteem van de aarde wordt negatief beïnvloed door het menselijke voedselsysteem. 40% van het land en 70% van het zoete water wordt gebruikt voor landbouwactiviteiten. Een groot verlies aan biodiversiteit, schade aan hele ecosystemen, de uitstoot van broeikasgassen, overtollige voedingsstoffen, verstoring van koolstof-, stikstof- en fosforachtige natuurlijke cycli en ook een toename van voedselverspilling zijn grote problemen die verband houden met de huidige voedselsystemen en het wordt bevestigd dat de huidige voedselproductie systemen zijn niet gezond of duurzaam om de gevolgen van klimaatveranderingen, landbouw- en voedselproductiesystemen te verminderen. De innamepatronen via de voeding moeten worden veranderd.

Wat is het duurzame dieet?

  “Het dieet met een lage impact op het milieu dat bijdraagt aan de voedsel- en voedingszekerheid en aan een gezond leven voor huidige en toekomstige generaties. Duurzame diëten beschermen en respecteren de biodiversiteit en ecosystemen, zijn cultureel aanvaardbaar, toegankelijk, economisch eerlijk en betaalbaar; qua voedingswaarde adequaat, veilig en gezond; terwijl natuurlijke en menselijke hulpbronnen worden geoptimaliseerd”

Is het duurzamer om plantaardig voedsel of dierlijk voedsel te eten?

Alleen een onmiddellijke en fundamentele verandering van de mondiale voedselsystemen zal het mogelijk maken een groeiende wereldbevolking duurzaam te voeden, zonder de gezondheid of voeding ervan te schaden. De verandering wordt gekenmerkt door een dieet dat veel meer plantaardig voedsel bevat dan momenteel, waaronder 500 gram groenten en fruit per dag met minimaal of geen rood vlees.

De duurzame eetpraktijken helpen het milieu, de volksgezondheid en de samenleving door de beschikbaarheid van voedsel en landbouwgrond te vergroten om elke inwoner op aarde te voeden. De impact van eten op het milieu kan worden geïdentificeerd aan de hand van drie factoren: voedsel, energie die in huis wordt gebruikt en vervoer. Het eten is de krachtige factor onder deze factoren. Bij de productie van dierlijk voedsel worden meer hulpbronnen (grondstoffen, land, water, energie) gebruikt en worden er meer verontreinigende stoffen (chemische residuen uit de landbouw, broeikasgassen, mest) geproduceerd dan plantaardig voedsel.

Rauwe groenten

De gemiddelde berekende waarde van de ‘eiwitconversieratio’ van plantaardig voer naar diervoeding ligt rond de 9:1. Hieruit kan worden geconcludeerd dat een dier gemiddeld 9 gram voereiwitten zal omzetten in 1 gram eetbaar dierlijk eiwit.

Bouwland

Voor de productie van dierlijk voedsel zijn grotere stukken bouwland nodig dan nodig is voor de productie van plantaardig voedsel. Voor de productie van veevoer wordt wereldwijd twee derde van de landbouwgrond gebruikt, terwijl slechts een derde rechtstreeks wordt gebruikt voor de productie van groenten voor menselijke consumptie. Het areaal met vee wordt geschat op 30% tot 45% van het akkerbouwareaal. De FAO beweert dat iemand die voornamelijk van dierlijke eiwitten leeft, tien keer zoveel land nodig heeft om van voldoende maaltijden te kunnen voorzien dan iemand die van plantaardige eiwitbronnen leeft.

Water

Jaarlijks wordt 70% van het zoete water gebruikt voor de landbouw en de veehouderij en het water dat nodig is voor de productie van dierlijk voedsel is, vergeleken met plantaardig voedsel, hoger.

Energie

Volgens gepubliceerde literatuur zijn er 2,2 calorieën fossiele brandstof nodig om 1 calorie eiwit uit tarwe te halen en voor rundvlees is de vereiste 40 calorieën. Bovendien is vastgesteld dat de productie van voedsel uit dieren een uitgave aan fossiele brandstoffen vergt die twaalf keer groter is dan de uitgaven die nodig zijn voor de productie van plantaardig voedsel.

Chemische substanties

Conventionele landbouwpraktijken zijn sterk afhankelijk van landbouwchemicaliën en dragen in hoge mate bij aan de vervuilende bodem en het oppervlaktewater. Verontreinigende stoffen hopen zich op in de hele voedselketen en de bioaccumulatie is bijzonder hoog en gevaarlijk in voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong, zoals vlees, zuivel, eieren en vis.

De belangrijkste kenmerken van een duurzaam en gezond voedingspatroon

• Diversiteit – eet een grote verscheidenheid aan voedsel
• Balans - bereikt tussen energie-inname en energiebehoefte
• Minimaal bewerkte voedingsmiddelen (waaronder veel volkoren granen, peulvruchten, fruit en groenten)
• Vlees, indien gegeten, in gematigde hoeveelheden
• Zuivelproducten (of alternatieven) ook met mate
• Ongezouten zaden en noten
• Kleine hoeveelheden vis en aquatische producten (afkomstig van gecertificeerde visserijen)
• Beperk de consumptie van voedingsmiddelen met veel vet, suikers of zout
• Kies verstandig oliën en vetten (kies voor koolzaad en olijven)
• Kraanwater heeft de voorkeur boven andere dranken

Enkele voordelen van een plantaardig dieet zijn het verminderen van het risico op het ontwikkelen van niet-overdraagbare ziekten, het verminderen van de sterfte door hart- en vaatziekten en het ondersteunen van het verlagen van de bloedglucose, bloeddruk en serumcholesterol. Qatar, Zweden en Brazilië hebben nationale voedingsrichtlijnen opgesteld om de principes van voedselduurzaamheid te integreren. Het eten van meer plantaardig voedsel is dus niet alleen gunstig voor het milieu, maar beschermt ook de gezondheid van de consument. Het is noodzakelijk om de voedingsgewoonten wereldwijd te veranderen, de verspilling van hulpbronnen te verminderen en de uitstoot van verontreinigende stoffen en broeikasgassen te minimaliseren.

Tenslotte is duurzame voeding niet alleen maar een trend; het is een essentiële verschuiving naar een gezondere planeet en een betere toekomst voor iedereen. Onze ecologische voetafdruk kan worden verkleind, lokale gemeenschappen kunnen worden ondersteund en een beter voedselsysteem kan worden bevorderd door weloverwogen keuzes te maken over wat we op ons bord leggen. Elke kleine stap die we zetten op onze culinaire reis kan een groot verschil maken, of we nu een plantaardig dieet omarmen, voedselverspilling verminderen of duurzame landbouwpraktijken bevorderen. Samen zullen we kunnen genieten van de heerlijke smaak van een groenere, duurzamere wereld.

Referenties

Baroni, L., Filippin, D. & Goggi, S. (2018). De planeet helpen met gezonde eetgewoonten. Open informatiewetenschap, 2(1), 156-167. https://doi.org/10.1515/opis-2018-0012

Pettinger, Clare. (2018). Duurzaam eten: kansen voor voedingsprofessionals. Voedingsbulletin. 43. 226-237. 10.1111/nbu.12335.